Cam là một loại cây ưa nước, thường phải tưới trung bình 1 lần/tuần nếu thời tiết không có mưa để đảm bảo năng suất. Về cơ bản, nếu cứ giữ phương pháp truyền thống thì chi phí cho việc duy trì liên tục trong mùa khô sẽ cực kỳ cao.
Tuy nhiên đối với gia đình anh Hưng, từ khi áp dụng hệ thống tưới nhỏ giọt tự chế cho vườn cam hiệu quả kinh tế đã có sự thay đổi rõ rệt.
Cam là loại cây đòi hỏi nhiều nước để phát triển
1. Hệ thống tưới nhỏ giọt tự chế
Dẫn chúng tôi ra thăm vườn cam áp dụng hệ thống tưới nhỏ giọt tự chế, anh Đình Hưng (Nông trường Cao Phong, Hòa Bình) cho biết, điều dễ nhận thấy nhất giữa vườn cam của anh với các vườn vẫn tưới tràn truyền thống là cam phát triển đều, mọc chồi khỏe, ít sâu bệnh và ít bị sốc hơn do thường xuyên được giữ ẩm. Tưới nhỏ giọt không chỉ tiết kiệm 50% lượng nước, mà còn giảm chi phí nhân công, giúp chủ động tưới bất kể lúc nào nữa.
Theo anh Hưng, cam là cây trồng siêu lợi nhuận nhưng cũng đồng thời ngốn rất nhiều nước. Đối với cam trưởng thành đã cho thu hoạch, thời gian tưới vào mùa khô phải kéo dài liên tục từ tháng 1 đến tháng 4, cam non chưa cho thu hoạch thường phải tưới dài hơn, từ tháng 11 năm trước đến tháng 4 năm sau mới đảm bảo sinh trưởng tốt.
Trong khi đó, nguồn nước tưới cam trong vùng anh lại khan hiếm do khu vực này không thể khoan giếng. Tới đỉnh điểm mùa khô, các hồ nhỏ gần như cạn kiệt, các vườn cam chỉ trông vào nước trời. Vì vậy, việc tiết kiệm nước tại các hồ chứa trở nên điều sống còn.
Trước đây vào mùa khô, anh thường tưới trung bình 1 lần/tuần. Mỗi lần tưới tràn, vườn anh Hưng rộng 2,6 ha thường phải mất tối thiểu 2 ngày, mỗi ngày thuê 2 nhân công phụ trách 2 vòi tưới thì mới kịp. Chỉ tính riêng tiền công, mỗi đợt như vậy, anh thường tốn 600 – 700 nghìn đồng tiền thuê người. Nếu tổng cộng tiền điện, mỗi đợt mất từ 2,5 – 3 triệu đồng chi phí.
Vào mùa khô, đi thuê người tưới 150 – 200 nghìn đồng/ngày cũng đã rất khó kiếm rồi. Bây giờ có hệ thống tưới nhỏ giọt tự chế, chỉ mở van một cái là tưới cho cả 2,6 ha, không cần phải mất tiền thuê nhân công và mỗi lần tưới cũng chỉ cần một ngày là xong.
Hệ thống tưới nhỏ giọt tự chế
2. Lợi ích rõ ràng không tưởng
Anh Hưng phân tích, nhiều người nghĩ tưới nhỏ giọt sẽ lâu, nhưng thực ra lại nhanh hơn tưới tràn, bởi khi tưới tràn thì mỗi người phải cầm 1 vòi di chuyển hết cây này sang cây khác, trong khi chỉ cần vặn van điều khiển một cái, hệ thống tưới nhỏ giọt tự chế có thể phục vụ một lúc cho hàng nghìn gốc cam, nên thời gian rút ngắn còn ½ so với tưới thường.
Để đảm bảo thấm sâu đạt yêu cầu, hệ thống tưới có thể bố trí thành từng khu vực để tưới lặp lại 1h/lần/ngàytưới nhỏ giọt, độ ngấm nước toàn vườn có thể đạt sâu trên 30 cm, sâu hơn cả so với tưới tràn như trước đây.
Tại vựa cam Cao Phong, ngoài hộ anh Hưng đã có một số nhà vườn khác mạnh dạn áp dụng công nghệ này. Ngoài ưu điểm tiết kiệm nước cho các hồ chứa cũng như chi phí tưới, tưới nhỏ giọt còn có thể giảm bớt công bón phân. Theo đó, đối với các loại phân bón dễ hòa tan như đạm, ka li, các loại phân bón dạng nước… có thể áp dụng bón cho vườn nhờ hệ thống tưới nhỏ giọt thông qua bồn pha chế gắn tại van điều chỉnh tổng.
Hiện nay, các hệ thống tưới nhỏ giọt tự chế của người dân sử dụng chung các đường ống dẫn dây tưới nhỏ giọt từ trạm bơm ở các hồ chứa nên lại càng tiện lợi hơn. Về lâu dài đây cũng sẽ là phương thức được áp dụng rộng rãi bởi chính quyền địa phương.
