Lắp đặt hệ thống tưới nhỏ giọt cho cây trồng là cách làm vừa tiết kiệm nước, tiết kiệm tiền, vừa giúp tăng hiệu quả tưới tiêu của cây trồng và làm cây tăng trưởng đều hơn. Nếu bà con có ý định thiết lập một hệ thống như vậy tại nhà, sau đây là những bước cơ bản quan trọng nhất cần nắm:
1. Xác định số lượng cây trồng và diện tích cây trồng
Xác định cây trồng và diện tích cây trồng là việc rất cần thiết từ đó cho biết thông số đầu tiên để tính lượng nước cần cung ứng, chọn bơm, chọn loại ống tưới nhỏ giọt, chọn vòi tưới cho việc lắp đặt hệ thống tưới nhỏ giọt và cũng như là lượng nước, ao hồ cần dự trữ.
Đồng thời cần phải biết thêm về cấu trúc đất, khoảng cách cây trồng, giả định lượng nước cần cung cấp cho một cây, độ chua (pH), độ mặn độ đục của nước để xử lý.
Thí dụ: Cần tưới 1100 gốc Thanh Long trồng trên diện tích 10.000m2 trên liếp mỗi chiều 100m. Cây cách cây 3m hàng cách hàng 3m. Ao chứa nước 500m3. Nhu cầu nước tưới cho 1 gốc Thanh Long là 240/lần tưới 6 ngày tưới 1 lần, 1 lần tưới 3h. Nước có pH=3. Đất xốp, có tầng hữu cơ 0,4m.
Tùy theo vườn cây mà chúng ta sẽ lắp đặt hệ thống tưới nhỏ giọt cho phù hợp
2. Chọn bơm
Như ví dụ trên, 1 gốc Thanh Long có nhu cầu nước tưới là 240/ lần tưới. Vậy lượng nước cần cung ứng cho 1100 gốc Thanh Long là:
240 x 1100 # 27 m3
Lượng nước cần cung ứng trong 1 giờ là 27m3/3= 9m3/h
- Giả sử ta chọn vòi theo nhỏ giọt là 4l/giờ. Mỗi gốc bố trí 2 vòi tưới nhỏ giọt như vậy 1 giờ lượng nước cần có là:
4l + 4l = 8l
suy ra :8l x 1100= 8.8m3 # 9m3/h
- Giả sử ta chọn vòi theo phương pháp tưới phun mưa cục bộ lượng nước cung cấp cho 1 vòi là 13l/giờ. Mỗi gốc cần 1 vòi tưới 1 giờ lượng nước là 13l.
Suy ra: 13l x 1100= 14m3 /h
Như vậy để cung ứng nước tưới nhỏ giọt, ta cần thời gian tưới là 3 giờ. Trong khi tưới phun mưa cục bộ ta cần 1 giờ 40 phút, tất nhiên bơm bố trí cho tưới nhỏ giọt có lưu lượng nước tưới thấp hơn tưới cục bộ.
Đường ống tải nước qua nhiều địa hình qua ống lọc nên sự tổn thất nước từ bơm đến nơi tiêu thụ rất lớn, bằng kinh nghiệm trong quá trình thiết kế thi công ta có thể tạm tính, tổn thất nước cung cấp từ 30% – 40%. Do đó khi chọn bơm phải cộng tổn thất này.
Lưu lượng bơm: Qmax= Xm3 + 40% Xm3
Thí dụ: lưu lượng bơm tính toán ờ trên là 9m3/h
Ta chọn bơm :Qmax= 9m3 + 3,6m3 = 12,6m3 # 13m3/h
Trên thị trường không có bơm như đã tính toán, cho nên ta phải mua bơm có công suất lớn hơn tính toán. Việc này đòi hỏi người lắp đặt hệ thống tưới nhỏ giọt phải tính toán kỹ trước khi mua hàng. Còn nếu không có thể đưa con số ước chừng và nhờ nhân viên tư vấn giúp.
3. Chọn ống
Ống dẫn nước trên thị trường có đủ chủng loại từ ∅6 mm đến ∅160 mm, ống làm bằng chất liệu PVC hoặc HDPE. Nên chọn ống PVC dễ nối dễ kiếm phụ kiện hơn.
Nên chọn ống 2 hoặc loại 3 ống chôn sâu dưới đất trên 150mm (1,5 tấc) ống sử dụng từ 15 năm đến 20 năm vẫn còn tốt.
Chọn lựa loại ống nhựa phù hợp là việc rất quan trọng
a) Đường kính ống chính nên chọn bằng đầu ra của bơm.
b) Đường kính ống nhánh thường nhỏ hơn đường ống chính từ 1 cấp đến 3 cấp
* tùy theo địa hình cây trồng và lượng nước tưới
c) Đường ống phụ thường nhỏ hơn đường ống nhánh 1 đến 3 cấp
d) Ống dẫn vòi bằng đường kính của vòi
Nên chọn các ống màu đen hoặc xám để tránh hiện tượng đóng rong trong lòng ống do tác dụng của ánh mặt trời, làm nghẹt ống.
Ống tưới có vai trò quan trọng khi lắp đặt hệ thống tưới nhỏ giọt, do đó sai một chút sẽ phải bỏ cả hệ thống chứ khó mà sửa lại được.
(còn tiếp)
