Phần 3: Tưới dí cà phê
Tưới dí là kiểu tưới phun nước vào gốc cây. Ai trồng cà phê đều phải trải qua gia đoạn tưới dí này đã rồi nếu có điều kiện mới tưới bằng béc tưới. Mùa khô năm 1993 bố mẹ mình chuyển nhà lên đây nhận 1 hecta đất trống, Hai cụ đốt cỏ, đào hố và chờ đến mùa mưa năm đó nhận cây cà con từ công ty về trồng. Mùa khô cuối năm 1993 đầu 1994 phải thuê người ta tưới gí. Thuê ống máy thôi, mình phải cầm ống kéo đi từng cây một, ngồi chờ nó đầy miệng hố thì chuyển sang cây khác.
Đầu năm 1994 bố mua xe công nông, máy bơm và mấy cuộn ống nhựa. Mẹ cản, nói mua xe máy trước để mà đi lại cho tiện. Bố nói có nghe công nông năm nay thì năm sau có xe máy nhưng mà có xe máy chưa chắc vài năm sau có xe công nông. Đúng vậy, nhờ tiền đi tưới thuê mà năm 1995 nhà mình có cái Honda Citi.
Năm 1995 đại hạn, mẹ có một kỷ niệm không thể nào quên đó là khảo giếng. Năm đó hồ thủy lợi nước cạn kinh hoàng. Toàn dân phải vừa khảo giếng vừa bòn từng ngụm nước cho cà phê. Trời thì nắng chang chang, khô khốc, cà vàng lá sắp chết đến nơi rồi. Vừa khảo vừa tưới mệt quá, bố ngủ thiếp đi khi nào không hay. Mẹ cầm ống tưới thay bố một lúc. Tự dưng máy hỏng, không biết làm sao. Với sự mệt mỏi đói ngủ ấy của bố, mẹ gọi kiểu gì cũng không nhằm nhò. Mẹ liều, lấy một gàu “nước mát” ở bên máy dội vào mặt bố rồi chạy trốn. Lúc tỉnh dậy, bố hiểu vấn đề nên không mắng. Tưới cà phê, máy phải nổ thâu đêm suốt sáng nên luôn luôn phải có sẵn một thùng nước ở bên để thêm vào làm mát động cơ nên gọi là nước mát.
Cuối năm 1995 có cà bói. Bố mẹ phơi khô, đem bán lấy tiền rồi mua lại giàn ống ông và béc Việt Tiệp. Tiền còn thừa mua nốt cái tivi, ampli, bộ băng từ. Mùa khô năm 1996 tưới thuê cũng được kha khá. Cuối mùa mưa năm 1996 bị trộm giở ngói, đạp lên bản thở tổ tiên, lẻn vào nhà trộm toàn bộ tài sản, chỉ để lại cặp loa thùng. Bố điên tiết, cuối năm 1997 cầm giấy tờ nhà xuống cho chủ hiệu buôn để chở vật liệu xây dựng về làm nhà với lời hứa là hết mùa cà phê năm đó trả. Những người thuê nhà mình tưới cũng hứa là hết mùa cà phê sẽ trả tiền. Vậy nên thời điểm này của xuân năm 1998, riêng tiền tưới thuê đã đóng góp cho mình một phần tư căn nhà rồi. Năm đó làm nhà xong thì giá cà lên. May thiệt là may. Vì các năm sau đó giá cà xuống kinh lắm. Làm nhà mà giá cà phê xuống thì nợ còn lâu mới trả hết. Năm đó bán cà trả nợ xong còn có tiền mua tivi Sony mới, bộ phim đầu tiên coi đó là Ghen do bộ ba nghệ sĩ Minh Hằng, Chí Trung và Quốc Khánh thủ vai chính. Tết năm đó không phải sắm hạt dưa vì chủ tiệm vật liệu xây dựng biếu. Cái tết năm 1998 là một trời kỉ niệm.
Những năm sau đó, mình với có tí vai trò với mùa tưới cà phê do đi coi ống canh trộm cho bố mẹ. Cái đó ở phần sau sẽ kể cùng với hình thức tưới béc. He he. Rứa đã hẩy. Năm hình ảnh phía trên là cảnh cả xã rủ nhau chở ống đi tưới và các công đoạn tưới gí. Hy vọng giúp các bạn biết đôi chút về tưới cà phê. Tưới gí thường dùng tưới cà từ 3 năm tuổi trở xuống và tưới cho cây Hồ Tiêu, Điều…Ảnh mang tính thông tin là chính nên có mặt ở nhiều trang mạng. Nguồn ảnh không ghi tên tác giả nên Tây không biết ai chụp. Trân trọng cảm ơn những ai chụp các bức ảnh này.
Buôn Ama Thuột, 8/2/2015
Tây Nguyên Xanh
